Skriva út ##pt##
Sniðgeving
B-stig
Galdandi:
Saman við støðisnámsætlanini galdandi frá 1. august 2023.
1. Samleiki
Lærugreinin sniðgeving fevnir bæði um materiellar og immateriellar framleiðslur við støði í nýmennandi og grundandi framleiðslugongdum. Nýmennandi, tøknisøguligir, hugmyndasøguligir og samfelagir tættir viðvirka til at styrkja albúgvandi og lestrarfyrireikandi endamálið við lærugreinini. Lærugreinin er grundað á verkætlanir við bæði verkligum og ástøðiligum táttum. Við verkliga partinum fáa næmingarnir innlit í og royndir við veruleikakendum framleiðslugongdum, sum eru sambæriligar við gerandisdagin hjá sniðgevum. Við greining verða verkligu og ástøðiligu partarnir av lærugreinini knýttir saman. Við at greina ymsar liðir í framleiðslugongdini økist fatanin av sniðgeving bæði sum gongd og úrslit, eins og greining av ítøkiligum framleiðslum økir um tilvitan um framleiðslugongdina.
2. Endamál
Undirvísingin í sniðgeving hevur til endamáls, at næmingarnir:
- ogna sær vitan og førleikar um sniðgeving, soleiðis at tey kunnu greina og meta um sniðgivna umheimin við at brúka hugtøk og háttaløg úr lærugreinini.
- læra at arbeiða við fakligum háttaløgum við skipaðum arbeiðsgongdum, sum eisini kunnu vera við til at loysa uppgávur í øðrum lærugreinum og hægri útbúgvingum.
- arbeiða við sniðgeving og byggilist úr ymsum mentanum og harvið ogna sær heimsfevnda tilvitan.
- Fáa innlit í týdningin, sum mentanarligar fortreytir hava fyri ymisleikar í sniðgeving og byggilist, harímillum eisini hvussu ítøkiligar tilfarsligar treytir kunnu mynda lokala sniðgeving og byggilist.
3. Kjarnaøki
Lærugreinin sniðgeving á B-stigi hevur fimm ymisk kjarnaøki. Økini umskarast og virka fyri ein stóran part saman í undirvísingini.
- Sniðgávugreinar
- Sniðgávusøga
- Visualisering
- Undankanningar til ítøkiligar verkætlanir
- Parametur í sniðgeving
Sniðgávugreinar
- framleiðslusniðgeving
- samskiftissniðgeving
- sniðgeving av fysiskum karmum.
Sniðgávusøga
- útvaldir søguligir tættir um sniðgeving frá ídnaðarkollveltingini til í dag, samanborið við ítøkiligar verkætlanir
- tættir í framleiðslugongdini á grundandi stigi.
Visualisering
- skitsur av ymsu stigunum í eini framleiðslugongd
- minst eitt av hesum: tekningar, kollajsur, fotomyndir, 3d-teldumodellering
- rúmlig modell, t.d. prototypur og mock-ups
- mátfastar tekningar og/ella modell.
Undankanningar til ítøkiligar verkætlanir
- kanningar við støði í eygleiðingum og samanberingum
- kanningar við royndum og skitsum
- keldukritisk leiting eftir upplýsingum
- ymisk sniðgávuetnografisk háttaløg til at kanna interessentar, harímillum brúkaran og umbiðjaran
- framløgur av sniðgevingum, harímillum pappírstekningar og talgildar tekniskar tekningar.
Parametur í sniðgeving
Skap, funktión, samskifti, fagurfrøði og tøkni eru yvirskipaðu parametrini í lærugreinini. Tey skulu setast í samanhang við hesi parametur, sum skulu vera á lýsandi stigi: rúm, fagurfrøði, tilfar, bygnaður, mentan, samfelag, klima, burðardygd, framleiðsla, búskapur, søga og etikkur.
4. Faklig førleikamál
Málið við undirvísingini er, at næmingurin dugir:
- at greina og kritisk kjakast um sniðgeving og byggilist, bæði sum arbeiðsgongd og sum úrslit
- við háttaløgum og hugtøkum í lærugreinini at leggja fram, bæði visuelt og munnligt, og grunda um eina framleiðslugongd og sniðgávuloysnir
- at meta um egna og annara sniðgeving við støði í kanningum og greining við sjálvvaldum fokus/tema/sjónarhorni
- at grunda um og leggja fram kropsligar royndir við sniðgeving og byggilist
- við støði í royndum við framleiðslugongdum og sum interessentur at fyrihalda seg grundandi og kritiskt til sniðgivna umheimin
- kritiskt at seta egnar og annara framleiðslugongdir og sniðgávuloysnir í sniðgávusøguligt og tøknisøguligt høpi og í nútíðar- og framtíðarhøpi
- at síggja samanhangir millum ymsar partar av fakliga økinum
- at viðgera greiðsluevni í samspæli við aðrar lærugreinar
- at vísa kunnleika um samleika og háttaløg í lærugreinini.
Í eini framleiðslugongd er málið, at næmingurin dugir:
- at eyðmerkja eitt sniðgávugreiðsluevni og orða, ráðleggja og fremja eina sniðgávuverkætlan, sum er grundað á eitt konsept
- við ymsum strategium at menna hugskot og konsept
- at kanna eitt sniðgávugreiðsluevni við ymsum parametrum og háttaløgum, sum eru nevnd í kjarnaøkjunum
- at sameina hugskotsmenning, konseptmenning og ymsar kanningar í eini ítøkiligari sniðgávuverkætlan
- í eini framleiðslugongd at taka støðu og grundgeva og skjalfesta valini
- at nágreina eina sniðgávuverkætlan ella ein týðandi part av eini sniðgávuverkætlan
- at arbeiða endurtakandi
- at leggja eina sniðgávuverkætlan fram, bæði visuelt og munnliga
- tilvitað at ferðast millum tað verkliga og ástøði, tað úrtøkiliga og tað ítøkiliga, millum heild og smálutir og millum tað kenda og tað ókenda
- at greiða frá endamálinum við og at nýta ymsar visualiseringshættir á ymsu stigunum í framleiðslugongdini.
5. Próvtøka
Próvtøkuhættir á B-stigi
Hildin verður ein munnlig próvtøka. Próvtøkugrundarlagið er ein próvtøkuframløga við støði í skjalamappuni hjá próvtakaranum.
Munnlig próvtøka á B-stigi
Í próvtøkuni leggur próvtakarin fyri við framløguni og fær síðan ein ella fleiri spurningar, sum próvhaldarin hevur fyrireikað frammanundan, men sum próvtakarin ikki kennir frammanundan. Síðan samtala próvtakari og próvhaldari víðari við støði í framløguni og spurningunum.
Framløgan hjá próvtakaranum skal fevna um umleið 2/3 av próvtøkutíðini.
Próvtøkutíðin er umleið 30 minuttir. Eingin fyrireikingartíð er.
Próvdómarin skal í rímiligari tíð fyri próvtøkuna fáa eitt yvirlit yvir evnisvalini hjá próvtakarunum.
Um skjalamappuna og próvtøkuframløguna
Skjalamappan hjá næminginum er miðdepilin í allari undirvísingini. Næmingurin skjalfestir í skjalamappuni alt arbeiði, t.e. verkligt, greiningarligt og ástøðiligt arbeiði.
Í seinasta parti av undirvísingini arbeiðir næmingurin við eini visuellari framløgu av einum sjálvvaldum evni, sum lærarin hevur góðkent. Framløgan er grundarlag undir munnligu próvtøkuni. Framløgan skal fevna um ymisk dømi úr skjalamappuni. Dømini skulu fevna um tær tríggjar sniðgávugreinarnar: framleiðslusniðgeving, samskiftissniðgeving og sniðgeving av fysiskum karmum. Næmingarnir skulu bæði vísa á egnar sniðgávu- og byggilistarverkætlanir og á verkætlanir hjá yrkisfólkum. Framløgan skal eisini fevna um kanningararbeiði, fakligar bókmentir og aðrar keldur úr skjalamappuni.
Dømingargrundarlag – munnlig próvtøka á B-stigi
Í dømingini verður dentur lagdur á, í hvønn mun próvtakarin lýkur faklig mál, sum eru sett í lærugreinini. Próvtakarin skal duga at nýta fakliga vitan og faklig háttaløg í lærugreinini.
Dentur verður lagdur á, hvussu framløgan er skipað, og hvussu væl framløgan lýsir evnið. Eisini verður dentur lagdur á, at próvtakarin er virkin í fakligu samtaluni.
Givið verður eitt próvtal við støði í einari heildarmeting av avriki próvtakarans.